مثلاً زماني كه برنامه اي را اجرا مي كنيم يا فايلي را ذخيره مي نماييم كارت هاي مودم، شبكه، صدا و گرافيك بوسيله اسلات هاي مادربرد به آن وصل مي شوند و زماني كه در حال كار با اينترنت هستيم، موسيقي گوش مي دهيم و يا برنامه اي را اجرا مي كنيم اطلاعات بين كارت ها، برد و پروسسور در حال رد و بدل است. جهت اتصال قطعات برروي مادربرد، شكاف يا اسلات وجود دارد. اكثر كارت ها داراي يك لبه اتصال دهنده مي باشند كه از طريق اين لبه برروي شكاف ها قرار دارند.
برد اصلي شامل چند چيپ ست مي باشد و اين چيپ ها نقل و انتقال اطلاعات بين پروسسور و ديگر اجزا را ميسر مي سازند. مادربردها در انواع مختلفي از نظر شكل و اندازه توليد مي شوند. شكل و اندازه آن ها متناسب با كيس هاي موجود در بازار مي باشد. اگر مادربرد خراب باشد رايانه از كار مي افتد. توجه داشته باشيد كه مادربردها داراي امكانات مشابهي نمي باشند و اگر مادربردي كارت خاصي را پشتيباني نكند نمي توان از آن كارت استفاده كرد. در ضمن اينكه همه مادربردها نمي توانند با همه پردازنده ها كار كنند.
اجزاي اصلي مادربرد
وجود تمام قطعاتي كه برروي مادربرد قرار دارند الزامي مي باشد. اين قطعات عبارتند از:
۱- تراشه هاي حافظه اصلي(رم) و جايگاه آن
۲- پردازنده و تراشه گير پردازنده
۳- تراشه هاي حافظه BIOS
۴- كمك پردازنده و جايگاه آن
۵- كليدهاي قطع و وصل و اتصال گرهاي تنظيم (جامپرها(
۶- محل اتصال كابل هاي برق
۷- محل اتصال صفحه كليد
۸- محل اتصال بلندگو
۹- محل قرارگيري شكاف ها يا اسلات ها
۱۰- باتري و محل اتصال آن
۱۱- چندين قطعه الكترونيكي ديگر مانند خازن ها، كريستال، مقاومت ها، چيپ ست ها و ساير موارد
خازن ها انرژي را ذخيره مي كنند و معمولاً براي تنظيم امواج، به عنوان يكسو كننده، جهت تبديل جريان متناوب به مستقيم به كار مي رود. كريستال ها ضربان هاي ساعت را در فاصله هاي زماني ثابت توليد مي كنند و مقاومت ها نيز ولتاژ امواج را تغيير مي دهند.
منبع تغذیه، یك دستگاه الكتریكی است كه مسئول تأمین و تنظیم جریان الكتریكی در رایانه می باشد. این قطعه به صورت جعبه ای بزرگ و مستقل در جعبه رایانه قرار دارد و بیشتر خرابی ها را در رایانه به وجود می آورد.كار منبع تغذیه این است كه ولتاژ متناوب ( AC، AlternateCurre) را تبدیل به ولتاژ مستقیم (DC، Direct Current) می كند.
انواع منبع تغذیه
منبع تغذیه دارای ابعاد و شكل های مختلفی می باشند، كه باید با جعبه و مادربرد نصب شده در داخل جعبه رایانه همخوانی و سازگاری داشته باشد. بنابراین، این سه قطعه باید از یك نوع باشند. انواع این اجزاء عبارتند از:
۱- XT
۲- AT desk خوابیده یا رومیزی
۳-AT tower برجی یا ایستاده
۴- Baby AT
۵- Rectifier باریك، نقلی
۶- ATX
منبع تغذیه، یك دستگاه الكتریكی است كه مسئول تأمین و تنظیم جریان الكتریكی در رایانه می باشد. این قطعه به صورت جعبه ای بزرگ و مستقل در جعبه رایانه قرار دارد و بیشتر خرابی ها را در رایانه به وجود می آورد.
كار منبع تغذیه این است كه ولتاژ متناوب (AC، Alternate Current) را تبدیل به ولتاژ مستقیم (DC، Direct Current) می كند.
انواع منبع تغذیه
منبع تغذیه دارای ابعاد و شكل های مختلفی می باشند، كه باید با جعبه و مادربرد نصب شده در داخل جعبه رایانه همخوانی و سازگاری داشته باشد. بنابراین، این سه قطعه باید از یك نوع باشند. انواع این اجزاء عبارتند از:
۱- XT
۲- AT desk خوابیده یا رومیزی
۳-AT tower برجی یا ایستاده
۴- Baby AT
۵- Rectifier باریك، نقلی
۶- ATX
زمانی كه رایانه XT توسط شركت آی بی ام به بازار عرضه شد منبع تغذیه آن شبیه منبع تغذیه های قبلی بود، درصورتی كه توان خروجی آنها دو برابر قبلی ها بود. پس از آن زمانی كه آی بی ام رایانه AT را ساخت از یك منبع تغذیه بزرگتر برای آن استفاده نمود كه دارای اشكال مختلفی بود. از این نوع منبع تغذیه استقبال زیادی شد تا جایی كه هنوز نیز در سیستم های امروزی از آن استفاده می شود.
نوع برجی یا ایستاده سیستم های AT مشابه سیستم های خوابیدهAT است. مشخصات منبع تغذیه و مادربرد در سیستم های رومیزی با مشخصات منبع تغذیه و مادربرد در سیستم های برجی فرقی ندارد. تنها فرق آنها كلید های برق در مكانهای متفاوت می باشد. نوع دیگری از AT وجود دارد كه كوچكتر از نوع ایستاده می باشد و منبع تغذیه آن نیز كوچك می باشد، كه بچه ای تی نام دارد. منبع تغذیه جعبه های نقلی نیز از نظر مشخصات ظاهری با سایر منبع تغذیه ها تفاوت دارند. در این نوع جعبه ها مادربردها دارای استاندارد مشخصی نیستند، اما منبع تغذیه آنها دارای استانداردهای مشخصی است و قابل تعویض نیز می باشد.
دیسک سخت (hard disk) یکی از قطعات رایانه است.
دیسک سخت وسیلهای است با یک یا چند صفحه انعطافپذیر که سطح آنها با موادی پوشش داده شده که بتوان دادهها را به طور مغناطیسی بر روی آنها ضبط نمود. این وسیله علاوه بر صفحههای مذکور حاوی هدهای خواندن/نوشتن، سازوکار تعیین محل هد، و موتوری است که در محفظهای جای داده میشود تا از آلودگیهای خارجی در امان باشد این محیط محافظت شده به هدها امکان میدهد تا به اندازه ۱۰ تا ۲۵ میلیونم اینچ از سطح صفحهای که عموماً ۳۶۰۰ تا ۲۷۰۰ دور در دقیقه میزند فاصله داشته باشد بنایراین حجم دادههای قابل ذخیره سازی وسرعت دستیابی به آنها نسبت به فلاپیدیسکها بسیار بیشتر است . در ديسكهاي سخت جديد كه به آنها دوربالا نيز گفته مي شود، سرعت چرخش ديسك به 10000 دور در دقيقه مي رسد. ظرفيت ديسك هاي سخت به مراتب از فلاپي ديسك ها بيشتر بوده و هر روز به ظرفيت آنها افزوده ميشود به عنوان مثال امروزه ظرفيت متوسط ديسك هاي سخت در حدود 700 گيگا بايت است. در دیسک های سخت چند صفحه دیسک جای داده میشود تا دیسک گردان بتواتند به بیش از یک صفحه دستیابی داشته باشد.
تعریف کارت صدا
کارت صدا یکی از عناصر سخت افزاری رایانهاست که باعث پخش و ضبط صدا میگردد. قبل از گسترش کارتهای صدا، صدا در رایانه توسط بلند گوهای داخلی ایجاد میشد. این بلند گوها توان خود را از برد اصلی می گرفتند. استفاده از کارت صدا از اواخر سال ۱۹۸۰ شروع شد. کنند. کارت صوتی همانند کارت گرافیکی بر روی برد اصلی نصب میشود و در پشت آن چند فیش برای میکروفن و بلند گو قرار دارد. وظیفه کارت صدا آماده سازی سیگنالها جهت پخش و دریافت سیگنالهای ورودی از میکروفن و آماده کردن آنها برای ذخیره در رایانهاست. کارت صدا، کارت صوتی نیز نامیده میشود و در بسیاری موارد میتواند اصواتی با کیفیت بسیار عالی تولید کند. صوت، یک سیگنال آنالوگ است که به صورت موج پیوسته انتشار مییابد. رایانه همواره در حال پردازش سیگنالهای آنالوگ است، زیرا این سیگنالها دائماً در حال تغییرند. در واقع لازم است که سیگنالهای آنالوگ به بیتهای رقمی (دیجیتال) تبدیل شوند. صوت، یک سیگنال آنالوگ است که به صورت موج پیوسته انتشار مییابد. رایانه همواره در حال پردازش سیگنالهای آنالوگ است، زیرا این سیگنالها دائماً در حال تغییرند. در واقع لازم است که سیگنالهای آنالوگ به بیتهای رقمی (دیجیتال) تبدیل شوند. سیگنالهای دیجیتالی تولید شده مجدداً باید به سیگنالهای آنالوگ تبدیل شوند تا بتوانند به وسیله بلند گو پخش شوند. huj
صداهای دیجیتال به فضای زیادی بر روی دیسک نیاز دارد. بنابراین به جای ذخیره صدا آن را ایجاد میکند. این عملیات شبیه سازی صوتی نام دارد و به روشهای زیر صورت میگیرد:
1- FM(مدولاسیون بسامد): این روش به صورت کاملاً مصنوعی صدا را ایجاد میکند و برای ساخت آن از دو موج سینوسی استفاده میکند.
۲- جدول موجی (صدای موجی): این روش کم هزینه و واقعی تر است. در این حالت از تمامی وسایل موسیقی نمونه گیری شدهاست و صدای دیجیتالی تولید شده در یک جدول موج ذخیره شدهاست. در صورتی که یک برنامه به صدایی احتیاج داشته باشد این جدول موج چه در کارت صدا و چه در دیسک، صدای واقعی را به برنامه میدهد. فایلهای صوتی با پسوند Wav در ویندوز صداهای واقعی هستند که از جدول موج استفاده میکنند. بنابراین آهنگسازان حرفهای ترجیح میدهند این گونه کارتهای صدا را استفاده نمایند. این صداها در تراشههای رام کارت صوتی ذخیره میشوند و در نتیجه بسیاری از تولید کنندگان بزرگ بودن حافظه جدول صوتی را دلیل مرغوب بودن کارت صدا میدادند.
3-MIDI(رابط دیجیتالی ادوات موسیقی): این روش برخلاف روش قبلی صدای تولید شده را ضبط نمیکند، بلکه اطلاعات صدا مانند کوک، دوام، بلندی و سایر موارد را ضبط میکند. این اطلاعات در یک قالب استاندارد در فایل ذخیره میشود و یا به یک وسیله موسیقی جهت اجرا ارسال میشود. بنابراین یک فایل MIDI مجموعهای از دستور العملها در مورد چگونگی اجرای نت هاست. نکته: فایلهای MIDI جهت برقراری ویدئو کنفرانسها و پخش فیلم در اینترنت به کار میروند.
۴- نمونه سازی فیزیکی:این روش نسبتاً جدید است و بسته به نوع ساز شبیه سازی شدهاست. با اینکه دارای صدای خوبی است اما بار زیادی بر پردازنده اصلی وارد میسازد. یعنی چی؟؟؟
يك پردازنده سيگنال هاي ديجيتال (DSP) كه مسئول انجام اغلب عمليات( محاسبات ) مورد نظر است .
يك مبدل ديجتيال به آنالوگ (DAC)
يك مبدل آنالوگ به ديجيتال(ADC) براي صوت ورودي به كامپيوتر
حافظه ROM يا Flash براي ذخيره سازي داده
يك اينترفيس دستگاههاي موزيكال ديجيتالي (MIDI) براي اتصال دستگاه هاي موزيك خارجي
رابطهای لازم براي اتصال به ميكروفن و يا بلندگو
يك پورت خاص " بازي" براي اتصال اهرمک (Joystick)
اغلب كارت هاي صدا كه امروره استفاده مي گردد از نوع PCI بوده و در يكي از اسلات هاي آزاد برد اصلي نصب مي گردند. كارت هاي صداي قديمي عمدتاً از نوع ISA بودند. بیشتر رایانههای جديد كارت صدا را بصورت يك تراشه و بر روي برد اصلي دارند. در اين نوع رایانهها اسلاتي برروي برد اصلي استفاده نشده وبدين ترتيب يك اسلات صرفه جوئي شده است ! Sound Blaster Pro بهعنوان يك استاندارد در دنياي كارت هاي صدا مطرح است .
صفحهکلید یا کیبورد (به انگلیسی: Keyboard) یکی از اجزاء پیرامونی رایانه است.
صفحهکلید همانند موشواره، یک واسط کاربر سختافزاری محسوب میشود که کاربر از طریق آن، با رایانه ارتباط برقرار میکند. صفحهکلید از تعداد زیادی کلید تشکیل شده است. صفحهکلید در مدلها و اقسام گوناگون ساخته میشود. فیش آن معمولاً از نوع PS2 بوده و در مدلهای اخیر بنفش رنگ است. این فیش خروجی صفحهکلید بوده و به مادربرد وصل میشود.
صفحه کلید از یک سری کلید تشکیل شده که به ریزپردازندههایی متصل شدهاند که حالت هر کلید را نشان میدهند. پردازشگر درون صفحه کلید پارامترهایی را که برای استفاده مهم است میفهمد. برای مثال موقعیت کلید که در قالب کلید است، مقدار جهش و نمایان شدن سرعت انتقال مطلب تایپ شده، حروف فرستاده شده به رایانه که در یک میانگیر حافظه نگهداری میشود و غیره. اطلاعات از طریق رابط به رایانه فرستاده میشود.
صفحهکلید استاندارد فارسی
چینش صفحهکلید استاندارد فارسی در ویندوز، با چینش استاندارد ملی ایران، متفاوت است. استاندارد ملی شماره ۲۹۰۱ ایران(تجدید نظرشده) به صورت زیر است: